Czemu poszedłem, a nie poszłem? poszłam a nie poszedłam?
Pewnie wielu z was zastanawia się nad tym dlaczego używa się formy męskiej – poszedłem, a żeńskiej poszłam.
Już spieszę z wyjaśnieniem.
Wykształcenie się takich form jest uwarunkowane historycznie. Wraz z rozwojem języka polskiego wyrazy poszedłem i poszłam ulegały ewolucji.
Forma poszedł pierwotnie wyglądała tak – *poš?dl? (? – to jer wygłosowy słaby, zgodnie z zasadami zanikł, a jer mocny – ? – w środkowej sylabie przeszedł w pełną samogłoskę e, stąd „poszedł” oraz zbudowane na niej formy 1. i 2. osoby l.p.), Forma żeńska poš?dla po zaniku jeru słabego ? przekształciła się w poszdła, a następnie grupa spółgłoskowa szdł uległa uproszczeniu i powstała forma poszła oraz poszłam, poszłaś.
Więcej na ten temat TUTAJ.
A teraz wyjaśnienie dla tych, którzy nie wiedzą, o czym pisałam 🙂
* Jery były półsamogłoskami. Wyróżniamy jery miękkie ? i jery twarde ?. Oba mogły być zarówno słabe, jak i mocne. Jery słabe znajdowały się w wygłosie np. dom? oraz w zgłosce, która poprzedzała sylabę z pełną samogłoską lub jerem w pozycji mocnej, np. d?va. Jery mocne znajdowały się w sylabach poprzedzających zgłoskę z jerem słabym.
* Jery mocne mogły przejść w samogłoskę e lub pozostawić miękkość.
Więcej na ten temat TUTAJ.
hehe 🙂 mala literowka, forma zenska poszlam a nie poszlem
ojjj… jedna litera a taka różnica ;P
poprawione, dzięki 😉
Ciezko zrozumiec o czym pisałas ,ale i może tylko dla mnie a komus innemu latwo to zrozumiec ale z gory gratuluje 😀
Poczytałem parę rzeczy – zaczęło się od sporu – właściwie to NIEspieraliśmy się o brak miejsca pomiędzy dwoma słowami;)
Uczę się języka obcego i dopiero to uświadomiło mi bogactwo języka – znajomi (a i ja też) często mówimy – „jacy ci angole głupi, jedno słowo przekręcisz i nic nie rozumieją”.
Widocznie oni pozostali na poziomie wymawianych jerów.
Normy językowej nie kształtują językoznawcy, lecz – choć może to niektórych oburzać – społeczeństwo. Język jest kształtowany przez nas wszystkich, a językoznawcy wskazują tylko kierunki tego rozwoju. Nie jest jednak tak, że każda forma, która jest częsta w języku tzw. zwykłych ludzi, jest poprawna – na przykład od dawna ludzie mówią „włanczać”, „wziąść” czy „na dworzu”.
_Czy_mozna_juz_mowic_poszlemJęzyk się zmienia a wraz z nim normy językowe. Czy niektóre błędy językowe mogą z czasem stać się normą? Mam nadzieję, że nigdy nie będzie można mówić „poszłem”
Wyjaśnienie pozycji jerów nie wydaje mi się dostatecznie jasne. Szanowna autorka pisze ,,Jery słabe znajdowały się (…) w zgłosce, która poprzedzała sylabę z pełną samogłoską lub jerem w pozycji mocnej, np. d?va.” Czyli najpierw jer słaby, a potem jer mocny. Następnie jednak czytamy: ,,Jery mocne znajdowały się w sylabach poprzedzających zgłoskę z jerem słabym.” Czyli na odwrót. Więc jak to było z tymi słabymi i mocnymi jerami?