Kategoria: Błędy fleksyjne

Kategorie
Błędy fleksyjne

Źdźbło – odmiana wyrazu

Dziś na Facebooku użytkownik spytał mnie o dopełniacz liczby mnogiej wyrazu “źdźbło”. Nie wiem, w jakim kontekście chciał tego przypadka użyć, ale niech będzie 🙂 Poniżej cała odmiana.

przypadek liczba pojedyncza liczba mnoga
mianownik źdźbło źdźbła
dopełniacz źdźbła źdźbeł
celownik źdźbłu źdźbłom
biernik źdźbło źdźbła
narzędnik źdźbłem źdźbłami
miejscownik źdźble źdźbłach
wołacz źdźbło źdźbła

Przypomniał mi się od razu celownik liczby mnogiej od wiadra (przyznajcie, że nigdy nie użyliście tego przypadka) 😉 A jakie są Wasze najbardziej zaskakujące odmiany poszczególnych wyrazów?

Kategorie
Błędy fleksyjne częste błędy

Złodziei czy złodziejów?

Jest wiele wyrazów w języku polskim, które rzadko używane są w poszczególnych przypadkach. Dlatego też, gdy taki przypadek zastosujemy,  brzmią dziwnie. I nic z tym fantem nie zrobimy – w końcu i tak rzadko będziemy odmieniać wiadro w celowniku. Podobnie jest, jeśli konsekwentnie nie odmieniamy wyrazów, które odmienione być powinny.

Może brzmi to banalnie i jest oczywiste, ale taka jest prawda i warto o tym pamiętać podczas kolejnego zastanawiania się “czy moje nazwisko się odmienia“?

I właśnie takim wyrazem jest złodziej w liczbie mnogiej w dopełniaczu i w bierniku. O jego odmianę zostałam ostatnio poproszona. Mogłoby się wydawać, że nie ma tu żadnych problemów, bo odmieniamy standardowo, według zasad języka polskiego. Brzmi to jednak dziwnie.

Ale dobrze, przejdźmy do konkretów:

jak brzmi złodziej w dopełniaczu i bierniku liczby mnogiej?

[important]złodziei i złodziejów – obie formy są poprawne [/important]

Podobnie jak meczy i meczów oraz pokoi i pokojów.

Brzmi dziwnie, ale taka jest prawda 🙂

Przypadek LP LM
M złodziej złodzieje
D złodzieja złodziei/złodziejów
C złodziejowi złodziejom
B złodzieja złodziei/złodziejów
N złodziejem złodziejami
Ms złodzieju złodziejach
W złodzieju złodzieje

I wszystko jasne.

Kategorie
Błędy fleksyjne częste błędy

Cukier wanilinowy to nie cukier waniliowy

Myślałam, że skoro ponad rok temu pojawił się demotywator (a także wiele wątków na blogach itp., bo przecież demotywatory, mimo dużego zasięgu, nie są wiarygodnym źródłem) udowadniający, że cukier waniliowy to tak naprawdę cukier wanilinowy, to większość społeczeństwa to zapamięta. Okazuje się, że nie. Ostatnio wiele czasu spędzam w serwisach kulinarnych i tam nałogowo dodaje się do ciast, naleśników i innych potraw cukier waniliowy. A to przecież

cukier wanilinowy

Sami zobaczcie, jeśli nadal o tym nie wiecie:

[nggallery id=3]

Rzecz jasna, cukier waniliowy istnieje. Otrzymuje się go z lasek wanilii (cukier wanilinowy z etylowaniliny) i cukru buraczanego. Jest znacznie droższy od cukru wanilinowego i niełatwo go zdobyć.  Dlatego właśnie tańszą alternatywa jest ten drugi.

Zatem zapamiętajmy – mówiąc o cukrze waniliowym, najprawdopodobniej mamy na myśli właśnie cukier wanilinowy.

 

Kategorie
Błędy fleksyjne o tym i owym

Meczy czy meczów?

Właściwie to nie da się jednoznacznie odpowiedzieć na pytanie zawarte w temacie. Forma “meczów” jest poprawna i to nie ulega wątpliwości. Problem zaczyna się w momencie zastanowienia się nad wariantem “meczy”, który dość często pojawia się w prasie i w telewizji. Historycznie forma “meczy” jest poprawna. Spółgłoska -cz była kiedyś miękka. Prawidłowo dopełniacz brzmiałby więc “meczi”. -cz uległo jednak stwardnieniu, wiec -i przeszło w -y. Na tej samej zasadzie mówimy dziś “rzeczy”, “wierszy” itp.

Jak widać więc, forma “meczy” powinna znajdować się w słownikach obok “meczów”, jednakże tak nie jest. W niektórych słownikach się pojawia obok,  w niektórych jako forma przestarzała lub potoczna, a czasem nie pojawia się wcale.

Skłaniajmy się więc raczej ku formie “meczów”, aby uniknąć nieporozumień.

 

Kategorie
Błędy fleksyjne częste błędy

Pokoi czy pokojów?

Dziś będzie bardzo krótko, odpowiedź brzmi – obie formy są poprawne.

Możemy zatem mówić, że “szukamy wolnych pokojów” oraz “nigdzie nie było wolnych pokoi”.

Forma “pokoi” nadal utrzymuje się w języku polskim ze względów historycznych, ponieważ -j było kiedyś miękkie. Stąd też odmiany słoń-słoni, gość-gości (a nie słoniów itp.). Doszło jednak do stwardnienia tej głoski i pojawiły się formy z końcówką -ów – typową końcówką twardotematową, np. dom-domów.

Najprawdopodobniej z biegiem czasu odejdzie się od formy “pokoi” i w słownikach pozostanie wyłącznie forma “pokojów”. Na razie możemy jednak mówić i pisać dwojako.

Zajrzyj na odkurzający.pl.

Kategorie
Błędy fleksyjne częste błędy

Juwenalia, Ekonomalia, Awuefalia, Piastonalia

Jako że obecnie trwają w całej Polsce imprezy studenckie, chciałabym zwrócić uwagę na prawidłowe dopełniacze ich nazw:

Juwenaliów, Ekonomaliów, Awuefaliów, Piastonaliów itd.

a nie:

Juwenalii, Ekonomalii, Awuefalii, Piastonalii itd.