Postacie czy postaci?
Pamiętam jeszcze z czasów liceum, gdy ktoś próbował mi wytłumaczyć, że forma „postaci” jest bardziej literacka i to właśnie jej powinno się używać. Inni twierdzą, że tylko jedna z nich jest poprawna i że nie ma to z literaturą nic wspólnego. Jednocześnie gotowi są kłócić o swoją wersję i uzasadnienie… A jak jest naprawdę? Poniżej postaram się wytłumaczyć.
Zacznijmy od odmiany „postaci” w liczbie pojedynczej:
M. postać
D. postaci
C. postaci
B. postać
Ms. postaci
N. postacią
A jak to będzie z liczbą mnogą? Jak poprawnie brzmi mianownik l.m.? Mianowicie, obie formy są poprawne, jednakże językoznawcy, na przykład profesor Jan Miodek, skłaniają się ku formie „postacie”. I to nie tylko z liczebnikiem „dwie”, ale i „trzy” i „cztery”.
Mogłoby się wydawać, że forma „postaci” ma pierwszeństwo. W końcu mamy „miłości” i „śmierci”. Zatem dlaczego nie mamy dziś możliwości powiedzenia „miłoście” i „śmiercie”? Ponieważ zarówno miłość, jak i śmierć występują głównie w liczbie pojedynczej, w mnogiej sporadycznie. Dlatego też te formy wyparły te drugie (podobnie jest z naszymi „postaciami”). U Leśmiana czy Słowackiego spotkamy się jeszcze z takimi formami – „Bo we mnie wszystkie są dla niej miłoście jak gwiazdy” czy „Chodzą Śmiercie po słonecznej stronie”.
Zatem, zarówno „postaci” jak i „postacie” to formy prawidłowe. Wyjątkiem będą liczebniki „dwie”, „trzy” i „cztery” – wtedy stosujemy tylko formę „postacie”.
Chciałabym zapytać o biernik. W języku polskim sądzę,że używam odmieniam wszystkie przypadki dość dobrze(nie będę pisała,że na pewno dobrze bo przed polonistką się boję ;)). Problem polega na tym,że zaczęłam uczyć się języka niemieckiego gdzie w przeciwieństwie do angielskiego są stety lub niestety 4 przypadki i o ile w języku polskim odmieniam odruchowo nie myśląc o tym czy to biernik czy dopełniacz,to w niemieckim tak nie jest. Często myli mi się dopełniacz z biernikiem lub po prostu nie czuję,że to biernik bo o ile w zdaniu np. Mam psa. Pies to biernik bo (kogo?co?) a noże to dopełniacz? Mam na myśli to,że biernik od mianownika to nie trudno rozróżnić mimo,że w obu pojawia się pytanie co? To wiadomo mam psa a nie pies,ale w przypadku biernika i dopełbiacza sprawa już taka prosta nie jest. Nie jestem pewna czy wyjaśniłam,choć trochę problem.
Czy mam rozumieć, że forma „pięć postacie” jest poprawna? O.o
Nie.
Podobnie rzecz się ma ze śmieciami. Te śmieci lub te śmiecie 🙂
„Śmieci” mówimy zawsze gdy odnosi się to do określenia zasobu niepoliczalnego , np odpady leżące na stercie to śmieci. Jeżeli możemy zdefiniować odpad w liczbie pojedynczej np. śmieć, to w liczbie mnogiej będą dwa śmiecie, trzy śmiecie, pięć śmieci, dziesięć śmieci
Ja intuicyjnie użyję dwie postacie ale pięć postaci
Maria Klimczakowa