Zastanawialiście się nad tym, dlaczego mówimy [chrześniak] skoro chrzest? Skoro mamy chrzestnych?
Otóż wynika to z uproszczenia grup spółgłoskowych “st + ni”, jest ona bowiem trudna do wymówienia i sprawiała dość duży kłopot. Została więc zredukowana do “ś + ni”. Stąd też nie powiemy już dziś “chrzestniak”, “chrzestniacy”, “chrzestniaczka” a “chrześniak” czy “chrześniacy” i “chrześniaczka”. I taka jest już teraz norma. Co prawda, “chrzestniacy” pojawiają się jeszcze w Nowym słowniku poprawnej polszczyzny, ale już w Nowym słowniku Ortograficznym PWN-u nie.
Warto się zastanowić nad tym, dlaczego analogicznego uproszczenia nie uzyskała grupa spółgłoskowa w “chrzestnych”. Mimo że czasem z niedbalstwa zdarza nam się mówić [chrześni], to jednak poprawną formą są chrzestni. Może potrzeba jeszcze trochę czasu.
Przyjrzyjmy się też innym przypadkom chrztu.
przypadek |
liczba pojedyncza |
liczba mnoga |
mianownik |
chrzest |
chrzty |
dopełniacz |
chrztu |
chrztów |
celownik |
chrztowi |
chrztom |
biernik |
chrzest |
chrzty |
narzędnik |
chrztem |
chrztami |
miejscownik |
chrzcie |
chrztach |
wołacz |
chrzcie |
chrzty |
Tutaj również doszło do uproszczenia, gdyż inaczej musielibyśmy mówić chrzstu, chrzstowi, chrzstem, chrzście. A zbitki spółgłoskowej chrzst- nie wymówi bez trudu chyba nawet Czech, dla których takie twory są bardziej popularne 🙂
Zobacz więcej: Wyjaśnienie RJP