Tag: odmiana

Kategorie
o tym i owym

“Tato” i jego liczba mnoga

Dzisiejszym wpisem wznawiam cykl odpowiedzi na pytania czytelników. Z góry przepraszam tych, którym nie odpisałam na wiadomości, czasem było to spowodowane brakiem czasu, ale również problemami z filtrowaniem poczty (wiadomości wysłane przez formularz z tego blogu często trafiały do folderu spam).

Otrzymałam taki e-mail:

Hej:) długą toczyłam dyskusję z kolegą (skończyła się kiedy nasze słowotwory przybrały absurdalne formy i zaczęły straszyć… albo bawić-nie pamiętam) o liczbę mnogą słowa “tato”. Wiesz może czy w ogóle istnieje, a jeśli nie, to dlaczego, skoro jest ich w końcu tak wielu? Czy muszą byc zawsze tylko “ojcami”?
pozdrowionka

Kinga

Przyznam, że Kinga ma dość popularny dylemat. Obecnie w języku polskim rzadko stosuję się liczbę mnogą “tatowie” (tak, taka jest poprawna wersja). Najczęściej są to właśnie ojcowie. A przecież na wywiadówkę mogło przyjść dziesięć mam i dwunastu tatów.  Nie zawsze muszą to być matki i ojcowie.

Poniżej przedstawiam odmianę liczby mnogiej.

przypadek liczba mnoga
mianownik tatowie
dopełniacz tatów
celownik tatom
biernik tatów
narzędnik tatami
miejscownik tatach
wołacz tatowie

Owszem, brzmi to dość nienaturalnie, ale tylko dlatego, że tak rzadko stosujemy liczbę mnogą w odniesieniu do naszych tatów 😉

Swoją drogą, mówicie “tata” czy “tato”?

Kategorie
o tym i owym

Dwu a dwóch

Na początku tego wpisu chciałam serdecznie przeprosić za brak aktywności na blogu. Było to niestety spowodowane problemami zdrowotnymi, o których rozpisywać się przecież nie będę. Dzisiejszy wpis to odpowiedź na pytanie czytelnika. Zastanawia się on nad różnicą użycia słów “dwu” oraz “dwóch”.

Jako przykład podaje zdanie: “Praktycznie składało się z dwu niepołączonych ze sobą dzielnic (…)”

Otóż, obie formy są w dopełniaczu poprawne i możemy ich używać zamiennie. Ta pierwsza jest po prostu starsza, ale druga bardziej popularna. Możemy więc zakładać, że w literaturze pięknej częściej spotkamy się z pierwszą wersją, jednak obecnie częściej używać będziemy “dwóch”. Należy jednak wystrzegać się “dwuch”, bo to już typowy błąd językowy.

Warto dodać też kilka słów o celowniku. Gdyż tutaj nasza dwójka ma aż trzy warianty – dwu – dwom i dwóm, czyli:

Przyglądam się dwu dziewczynom

Przyglądam się dwom dziewczynom

Przyglądam się dwóm dziewczynom

Wiem, że te formy mogą brzmieć dość abstrakcyjnie, to jednak nie zmienia faktu, że są poprawne.

A jako uzasadnienie, odsyłam do wypowiedzi profesora Miodka.

Kategorie
Błędy fleksyjne częste błędy

Złodziei czy złodziejów?

Jest wiele wyrazów w języku polskim, które rzadko używane są w poszczególnych przypadkach. Dlatego też, gdy taki przypadek zastosujemy,  brzmią dziwnie. I nic z tym fantem nie zrobimy – w końcu i tak rzadko będziemy odmieniać wiadro w celowniku. Podobnie jest, jeśli konsekwentnie nie odmieniamy wyrazów, które odmienione być powinny.

Może brzmi to banalnie i jest oczywiste, ale taka jest prawda i warto o tym pamiętać podczas kolejnego zastanawiania się “czy moje nazwisko się odmienia“?

I właśnie takim wyrazem jest złodziej w liczbie mnogiej w dopełniaczu i w bierniku. O jego odmianę zostałam ostatnio poproszona. Mogłoby się wydawać, że nie ma tu żadnych problemów, bo odmieniamy standardowo, według zasad języka polskiego. Brzmi to jednak dziwnie.

Ale dobrze, przejdźmy do konkretów:

jak brzmi złodziej w dopełniaczu i bierniku liczby mnogiej?

[important]złodziei i złodziejów – obie formy są poprawne [/important]

Podobnie jak meczy i meczów oraz pokoi i pokojów.

Brzmi dziwnie, ale taka jest prawda 🙂

Przypadek LP LM
M złodziej złodzieje
D złodzieja złodziei/złodziejów
C złodziejowi złodziejom
B złodzieja złodziei/złodziejów
N złodziejem złodziejami
Ms złodzieju złodziejach
W złodzieju złodzieje

I wszystko jasne.

Kategorie
Błędy fleksyjne częste błędy

Juwenalia, Ekonomalia, Awuefalia, Piastonalia

Jako że obecnie trwają w całej Polsce imprezy studenckie, chciałabym zwrócić uwagę na prawidłowe dopełniacze ich nazw:

Juwenaliów, Ekonomaliów, Awuefaliów, Piastonaliów itd.

a nie:

Juwenalii, Ekonomalii, Awuefalii, Piastonalii itd.

Kategorie
Błędy fonetyczne częste błędy

100 “gram” czy “gramów”?

Błędną formę słyszmy permanentnie nie tylko w sklepach spożywczych, ale i w radiu czy w telewizji. Mowa tu oczywiście o “gram”.

Poprawną formą jest 100 gramów. Gram to mianownik liczby pojedynczej, podobnie jak kilogram, a z tym jakoś nikt nie ma kłopotu – nikt nie mówi – 100 kilogram.

Doskonale wyjaśnił to prof. Jerzy Bralczyk –> odsyłam.

blog o zdrowym trybie życia